MERAK

“...sıradan köylülerin adaletsizliğin şiddeti karşısında ölümcül veya isyankâr merakı ile bilim insanlarının veya filozofların dünyayı gözlemlerken duyduğu merak özünde aynıdır: "ben olmayan” karşısında duyulan bir tür şaşkınlık. Bilim insanlarının ve filozofların yaptığı, sıradan insandaki doğal merakı aşarak "epistemolojik” bir merak geliştirmektir.

Bitmek bilmez bir sorgulama, gizlenmiş bir şeyin ortaya çıkarılması yolunda bir hareket, söze dökülen veya dökülmeyen bir soru, bir açıklığa kavuşturma arayışı ve bir dikkat, fikir yürütme ve ihtiyat ânı olarak merak, hayatta olma olgusunun ayrılmaz bir parçası. Bizi harekete geçiren ve bizim yaratmadığımız ama kendimizden bir şeyler kattığımız dünya karşısında sabırlı bir sabırsızlığa gark olmamıza neden olan merak olmasaydı, yaratıcılık da olmazdı.”

Freire’ye göre “sorgulamayı, öğrenmeyi, harekete geçmeyi, tekrar sormayı, anlamayı sağlayan meraktır." Sözlükteki anlamıyla ise merak: “bir şeyi anlamak, öğrenmek, görmek vb. için duyulan, içten gelen istek.”, “bir şeyi yapmak, bir şeyle uğraşmak, bir şeyi edinmek isteği.” veya “düşkünlük, heves; kaygı tasa” şeklinde tanımlanıyor.

Kimi zaman tanımlamakta dahi güçlük çektiğimiz bu kavram; kişinin kendiyle, ötekiyle, içinde yaşadığı toplum ve dünyayla bağlantılarını yakalamaya vesile olabilir ve kavramın kendisine dair tartışmalarımız, onu parçalara ayırıp didiklememiz, bildiğimizi unutup yeniden öğrenmemiz bize yeni perspektifler sunabilir.

“İnsan, kendisiyle aynı şeyi merak eden biri olduğunu öğrenince ne hisseder?”

Bu yıl GSF’de “Merak” teması ile çoklu krizler çağında ve telaşımızın aklımızı başımızdan aldığı bu günlerde bilinmeyene duyduğumuz ilginin peşine düşmek istiyoruz. Biliyoruz ki, merakımız öğrenmek, anlamak, yepyeni ilişkilenme ve diyalog kanalları kurmaya vesile olma potansiyeli taşıyor. Merakımız sorularımıza yanıt vermeye yetmeyebilir, aradığımızı bulamayabiliriz ama merak duygusu keşfe, yola, yolculuğa çıkarır. Yeni ve alternatif yolları ancak böyle bulabiliriz.

Kendini ve dünyayı keşfetmek üzere merak duygusunun peşinden gidenlerin üretimlerini heyecanla bekliyoruz!

*Alıntılar ve ilham: Özgürlüğün Pedagojisi, Paulo Freire

Kayıt ve başvuru için tıklayınız.